'تفسیر موضوعی' یکی از انواع تفسیر قرآن است که به شکلی غیرترتیبی قرآن را تفسیر میکند.
در این شیوه تفسیری، آیات مختلفی که درباره یک موضوع در سراسر قرآن مجید در حوادث و مناسبتهای گوناگون نازل شده است، جمع آوری و جمع بندی و از مجموع آنها نظر قرآن درباره آن موضوع و ابعاد آن روشن میشود. در این روش دیدگاه قرآن درباره موضوعی خاص با استفاده از مجموع آیات مرتبط تبیین می شود.
اقسام تفسیر موضوعی
-
تفسیر کلمهای از کلمات قرآن و بررسی آیاتی که آن کلمه در آنها بکار رفته است؛ مانند: بررسی کلمه 'حق' یا کلمه 'ولاء'.
- بررسی موضوعی خاص در یک سوره؛ مثلاً بررسی 'خداشناسی' در سوره حمد.
- بررسی یک موضوع خاص در کل قرآن؛ یعنی آیاتی جمع و تفسیر شود که به یک موضوع خاص در قالب بیانات مختلف پرداختهاند؛ مانند: بررسی آیات 'جهاد' یا 'معاد' یا 'اخلاق' در قرآن. شاید قسم سوم مشهورترین روش در تفسیر موضوعی باشد.
- درباره تاریخچه تفسیر موضوعی باید گفت که گرچه این تفسیر ریشه در زمان رسول اکرم صلی الله علیه و آله دارد، اما اصطلاح 'تفسیر موضوعی' در قرن چهاردهم هجری پدید آمده است.
فواید تفسیر موضوعی
-
رفع ابهامهایی که در بدو نظر در بعضی از آیات به چشم میخورد؛ مانند: متشابهات قرآن
- آگاهی از ویژگیها، علل و نتایج موضوعات و مسائل مختلف مطرح در قرآن
- بدست آوردن یک تفسیر جامع درباره موضوعاتی مانند توحید، معاد، عبادات، جهاد و حکومت اسلامی
- بدست آوردن اسرار و پیامهای تازه قرآن با انضمام آیات به یکدیگر.
منبع: سایت دانشنامه اسلامی
درباره این سایت